موئەیەد ئەحمەد
پاش پێنج شەو و ڕۆژ لە خۆپێشاندان و مانگرتنی بێ وچانی جەماوەری قەزای پێنجۆێن، و لە کەشو هەوای سارد و سەهۆڵبەندانی ئەم شارەدا و بە هاوکاریەکی کەم وێنەی هەموو دانیشتوان، ئەمرۆ توانییان کارەبای ٢٤ سەعاتە دابین بکەنەوە بۆ قەزاکەیان و بیسەپێننەوە بەسەر دەسەڵاتی گەندەڵی هەرێمی کوردستاندا.
لە رۆژی ١١ ی ئەم مانگەوە هەتا ئەمڕۆ گەنجان و هەموو دانیشتوانی ئەم شارە و دێهاتەکانی دەوروبەری بە ژن و پیاوە وە لە خەباتێکی بەکۆمەڵدا و بە ئەرک و ماندوبوونێكی زۆرەوە و ڕیخستنیكی لۆجستیکی ڕێکوپێکەوە، درێژەیان بە خۆپێشاندان ومانگرتنیان دا، و شەقامی سەرەکی (ملەکەوە)یان گرت و هاتووچۆی سەدان ئوتۆمبێلی بارهەڵگری مەرزی باشماغیان قەدەغە کرد.
دوو داواکاری سەرەکی دانێشتوان لەم خۆپیشاندانانەیاندا بریتیی بوون لە :
یەکەمیان گەڕانەوەی کارەبای حکومەت بۆ ٢٤ کاتژمێری بەردەوام لەرۆژیکدا کە دەسەڵات فرسەتی هێنابوو لەم دووایانەدا ٤ کاتژمیر کەمی بکاتەوە،
و دووهەمیان، دابەشکردنی دوو بەرمیل نەوت بوو بەسەر هەر خانەوادەیەک بە بڕی ٣٥ هەزار دینار لە بری ١١٠ هەزار دینار کە پێشتر خۆپیشاندانیان بۆ کردبوو .
دیار ە، تا ئێستا دەسەڵات یەک بەرمیل نەوتی دابەشکردووە وە ئەویش بەنرخی ١١٠هەزار دینار. لەگەڵ ئەم سەرکەوتنەی دانێشتوواندا پێدەچیت فشار بخەنەوە سەر دەسەڵات بۆ دابەشکردنی بەرمیلی دووهەم بە زوویی و بە نرخی ٣٥ هەزار دینار.
ئەمە یەکەمین جار نیە کە دانیشتوانی پێنجوێن ئەتوانن بە ئیرادەی لیبڕاوانەی بەکۆمەڵیان و ریزی یەکگرتوویان داواکاریەکانیان بسەپێنن بەسەر دەسەڵاتدا. ئەوە ڕوونە کە بەبێ ئەم خەبات و ماندووبونانە دانێشتوانی ئەم شارە لە بەردەم کارەسات و کاریگەریەکانی سەرماو سۆڵەی زستاندان کە پلەی گەرما لە چەند ڕۆژێکی سالێ پاردا گەێشتەنزمترین پلە لە هەموو جیهاندا.
مەرزی نێودەوڵەتی باشماغ لە سەر سنووری ئێران بەشیکە لەم شارە و لەم مەرزەوە ڕۆژانە سەدان و سەدان ئوتۆمبێلی بارهەڵگر بە ناو شاری پێنجۆێندا دێن ودەچن. ئەم مەرزە بووەتە مایەی دەستکەوتێکی زەبەلاحی ڕۆژانەی چەند ملیۆنی بو دز و جەردەکانی دەسەلات، بەڵام بوەتە زەرەر وزیانی تەندروستی و نائاسودەیی بۆ دانێشتوان و سوودێکی ئەوتۆی نیە بۆیان.
بۆ کەسانێک کە لە نزیکەوە ئاگاداری بارودۆخی هەرێمی کوردستان و ناوچەکانی تری عێراق نەبن، بە دڵنێیاەوە پێیان سەیرە کە بۆچی کارەبای بەردەوام نیە لە بناغەدا. و هەروەها، بۆ کەسانێکی تر کە ناوچەکانی تری کوردستاندان، کە بەداخەوە و بەناچاری ملدراوە بەوەی کە کارەبای “نیشتمانیی”! یا “حکومەت”! بە بەردەوام نەبێت، ڕەنگە پێیان سەیر بێت کە مانگرتن و خۆپیشاندانی خەڵکی پێنجوێن لەسەر بڕینی تەنها ٤ کاتژمیر کارەبای حکومەتە و ئەم هەوڵو تێكۆشانە سەختەیان گرتۆتەبەر .
راستی بارودۆخەکە ئەوەیە کە لەمێژە حکومەت لە کوردستاندا کارەبا دابین ناکا بە پلەی پێوسیت و بە نرخێکی کەم بۆ دانێشتوان و دەستی لەم کارە بەرداوە و داویەتە دەست مولیدەی ئەهلی و لە ئێستاشدا ئەوەتا خەریکی بەیاسکردن و هەڵوەشاندنەوەی کارەبای حکومتیین بە یەکجاری .
كێشەی کارەبا لە هەرێمی کوردستان و لە سەرجەم عیراقدا کێشەیەکی سەرکی هەموو دانێشتووانە و چارەسەری لە لای حکومەتی گەندڵکاری هەریم و حوکمەتی فیدارڵی نیە چونکە چارەسەرکەیان هەر ئەو بارە گرانەیە کە بەسەر دانیشواندا فەرز بووە واتە کارەبای حکومەتی پجر پچرو کارەبای گرانی موەلیدە .
چارەسەری پرسی دابینکردنی کارەبای بەردەوام و و بەهەرمەندبوونی دانیشتوان لێی بە نرخیکی هەرزان و بە پاڵپشتی میزانیەی حکومەت لە ئێستادا پەیوەستە بە خەباتی چالاکانە و جەسورانەو ڵیبڕاوانەی جەماوەرەوە.
ئەم دەستکەوتە خەباتکارانەیەی دانێشتوانی شاری پێنجوێن ئەزموونێکی گەوەرەی سەرکوتوونایە لە بواری دەستڕاگەیشتننی دانێشتووان و بەهەرەمەند بوونیان لە وزەی کارەبای گشتی.
پڕ بەدل دەستخۆشانە لە خەباتی لێبڕاوانەی دانێشتوانی قەزای پێنجوێن ئەکەم و خۆشحاڵی خۆم دەردەبرم لە گەڵیاندا لەم سەرکەوتنەیاندا.
١٥ -١-٢٠٢٣